Vandaag sta ik in de Zondag met een mooi weekendinterview.
Ik leg daarin uit wat de uitdaging is voor de komende begrotingsopmaak. Binnenkort komt namelijk het nieuw rapport van het monitoringcomité uit. Dat zal een beeld geven van de financiële stand van het land en zal dienen als berekeningsbasis voor de begroting van 2022. Die politieke gesprekken zullen gevoerd worden in het najaar.
Het moment is gekomen om de pandemie-economie achter ons te laten en terug te keren naar normale budgettaire tijden.
In dat opzicht zijn er drie zaken cruciaal, die ik graag nog eens op een rijtje zet.
Wat tijdelijk is, moet tijdelijk blijven.
We hebben tijdens de crisis alles gedaan om onze burgers en bedrijven te steunen. We hebben een aantal diensten versterkt om die steun te kunnen geven. Maar de steunmaatregelen zijn altijd bedoeld als tijdelijke maatregelen. Dat moet ook zo blijven. Na een crisis loop je altijd het gevaar dat er zaken zijn die “blijven plakken”. Die fout mogen we nu niet maken. We hebben in onze begroting middelen voorzien voor de brede steunmechanismen tot september. Daarna moet verdere steun echt de uitzondering worden voor die bedrijven en sectoren die echt nog niet open kunnen op een rendabele manier.
We volgen het traject dat afgesproken is in het regeerakkoord, de begroting 2021 en het stabiliteitsprogramma
In het regeerakkoord is er een duidelijk traject opgenomen. Vanaf 2021, dus vanaf dit jaar al, is er jaarlijks een vaste inspanning van 0,2% BBP afgesproken. Dat komt dit jaar neer op ongeveer 1 miljard euro. Bovenop die vaste inspanning komt er vanaf 2022 nog eens een variabele inspanning van minstens 0,2%. Dat is het basisscenario dat je kan terugvinden in het regeerakkoord en dat ook zo opgenomen is in het stabiliteitsprogramma dat we hebben ingediend bij Europa. Het is een basisscenario omdat de variabele inspanning hoger kan liggen als de economische situatie het toelaat. Een matrix daarvoor werd opgenomen in de goedgekeurde begroting van 2021. Ik ben daar ook grote voorstander van. Ons begrotingstekort bestond al voor corona en is gewoon te groot. Daardoor blijft onze staatsschuld aangroeien. Dat baart mij zorgen en dat zou iedereen zorgen moeten baren. Volgens het basisscenario zou het begrotingstekort in 2024 voor de federale overheid -2,67% BBP en voor de gezamenlijke overheid -3,66% BBP zijn. Om de aangroei van onze staatsschuld te stoppen zouden we eigenlijk dat laatste cijfer onder de of zo dicht mogelijk bij de 3% moeten krijgen. Dat betekent dat we dus meer dan het basisscenario zullen moeten doen. Dat betekent dat de overheid het met minder centen moet doen. Wat ze doet, zal ze efficiënter moeten doen. Maar we moeten ons niets wijsmaken. Met besparingen en efficiëntieoefeningen alleen gaan we er niet geraken. Daarom heb ik nog een derde punt willen maken.
Hervormen, hervormen, hervormen
De echte redding van onze overheidsfinanciën, die schuilt in de kracht van onze ondernemers en werknemers. Zij creëren jobs, groei en meerwaarde. Om hen alle vrijheid te geven dat te doen zijn er in het regeerakkoord een aantal zeer belangrijke hervormingen opgenomen. Op dat vlak heb ik er in het interview geen doekjes om gewonden. Er moet hier echt een versnelling hoger worden geschakeld. Ik dring er dan ook bij mijn collega’s op aan om zo snel mogelijk plannen op tafel te leggen. Als staatssecretaris voor begroting ben ik verantwoordelijk om de rekeningen bij te houden en elke uitgave kritisch te bekijken. Het is niet mijn taak om ervoor te zorgen dat het geld binnenkomt. Dat is de taak van de bevoegde vakministers. Op dat vlak zal de hervorming van de arbeidsmarkt cruciaal zijn om het begrotingstekort terug te dringen. De tewerkstellingsgraad in ons land ligt vandaag op 70%. Dat is veel te laag. Als we op het niveau van Nederland zouden zitten, op 80%, dan zouden er 700.000 mensen extra aan het werk zijn. Minder uitkeringen en meer belastingsontvangsten. Dat zou 14 miljard schelen voor de begroting. Ik verwacht daarom in september plannen op tafel hoe we werk gaan maken van meer mensen aan de slag. Als ze niet komen, dan zullen we zelf met plannen komen. Mijn partij heeft de voorbije weken al een aantal constructieve voorstellen gedaan om onder meer kortgeschoolden meer kansen op de arbeidsmarkt te geven door nachtarbeid en deeltijdse arbeid te vergemakkelijken.
Ik zal die boodschap blijven herhalen. Desnoods tot vervelens toe. Het is mijn taak om uit te voeren wat er in het regeerakkoord staat over begroting. Het is mijn taak om toekomstige generaties te besparen van een staatsschuld die volledig out of control is. Ik weet dat dit geen leuke boodschap is. Maar het is beter om nu eerlijk te zijn met onszelf, dan ons wijs te maken dat geld gratis is en dat er geen probleem is of dat het probleem met hocus-pocus wel weg zal gaan..