Het kernkabinet bereikte deze ochtend een akkoord over de federale begroting voor 2022. Het akkoord over de federale begroting voor volgend jaar vormt een grote horde in de totale begrotingsopmaak, reageert staatssecretaris De Bleeker. De afspraken die vandaag gemaakt werden, stemmen haar tevreden. Ze wijst daarbij op de budgettaire inspanning van 2,4 miljard en de dalende staatsschuld.
Dynamische begrotingsbeleid
Bij het aantreden van de regering De Croo vorig jaar kreeg ons land weer een begrotingsbeleid. Sinds de val van de regering Michel in 2018 werd er immers gewerkt met een begroting van voorlopige twaalfden. De regering in lopende zaken kon namelijk geen begroting meer goedkeuren. Hierdoor gebeurden er ook geen budgettaire inspanningen en nam het begrotingstekort sterk toe.
Na haar aantreden stelde de staatssecretaris voor Begroting, Eva De Bleeker, meteen orde op zaken en maakte ze vlak na het afsluiten van het regeerakkoord een begroting voor het jaar 2021 op. Vanwege de volle coronacrisis waarin ons land zich toen bevond, werd conform het regeerakkoord gekozen om een dynamisch begrotingsbeleid te voeren. Dat houdt in dat de regering elk jaar een vaste inspanning van 0,2% van het BBP zou leveren. Het regeerakkoord voorzag ook de mogelijkheid om een variabele inspanning te leveren. Die zou vanaf 2022 0,2% bedragen maar dit % kan verhoogd of verlaagd worden, afhankelijk van de economische situatie. De inspanning is variabel omdat de regering tijdens begrotingsbesprekingen kan beslissen een lagere of hogere inspanning te leveren. Bij de voorliggende begroting werd een variabele inspanning van 0,3% geleverd.
Een deel van deze inspanning wordt besteed aan eenmalige uitgaven in 2022, conform de aanbeveling van het advies van de Hoge Raad van Financiën, met name om de schok van de energieprijzen op de factuur op te vangen en investeringen in kader van het herstart en transitieplan.
Begroting 2022: inspanning van 2,4 miljard euro
Om te vermijden dat de staatsschuld zou ontsporen, pleitte staatssecretaris De Bleeker voor een zo hoog mogelijke variabele inspanning. De groei van de economie gaf daarvoor het gepast kader. De ochtend besliste het kernkabinet om deze variabele inspanning effectief uit te voeren. Samen met de vaste inspanning van 0,2% komt dit neer op een budgettaire inspanning van maar liefst 2,4 miljard euro.
Inkomsten: Geen nieuwe belastingen
Aan inkomstenzijde werden er geen belangrijke wijzigingen voorzien. Er komen geen extra belastingen, buiten diegene die vorige jaar reeds afgesproken waren in het regeerakkoord of deze die worden gebruikt om werken meer lonend te maken. De belangrijkste bijdrage komt van de effectentaks die in 2021 werd ingevoerd en conform de beslissing in rekening werd gebracht en de accijnzen op tabak. Daarnaast wordt onze fiscaliteit billijker en komt er btw op de verhuur van bemeubelde logies, wat zal zorgen voor een eerlijkere concurrentie met hotels en andere officiële logies. De RSZ bijdragen van sportbeoefenaars zullen worden hervormd om het grote verschil met de reguliere RSZ-bijdragen weg te werken. Daarnaast wordt het wettelijk kader van de expats hervormd en meer in lijn gebracht met de ons omringende landen.
Uitgaven: Slanker overheidsapparaat & efficiënte sociale zekerheid
Aan de uitgavenzijde wordt om te beginnen de lijn verder doorgetrokken en zal er net zoals vorig jaar werk worden gemaakt van een slanker overheidsapparaat. De verschillende overheidsdiensten en -instellingen zullen het opnieuw met 150 miljoen euro minder moeten doen (of een lineaire besparing van 1,11%). Een gelijkaardige inspanning zal worden gevraagd aan de instanties die een dotatie ontvangen en de ziekenfondsen.
Ook in de sociale zekerheid staat efficiëntie hoog op de agenda en zal men de strijd aangaan met onterecht verkregen (corona)steun. Er worden extra sociaal inspecteurs aangeworven om de inspectiediensten te versterken. In de plusplannen, een vermindering van de sociale werkgeversbijdragen op eerste aanwervingen, worden excessen teruggedrongen.
Hervormingen
Hervormingen zijn een belangrijk onderdeel van deze begroting. De regering wil, conform het regeerakkoord, meer mensen aan het werk krijgen. Dat vormt enerzijds een besparing op de uitkeringen en levert anderzijds meer belastings- en sociale zekerheidsinkomsten op. Om dit tot een goed einde te brengen heeft de regering een forse hervorming van de arbeidsmarkt en een plan om langdurig zieken terug aan de slag te helpen, uitgetekend.
Arbeidsmarkthervorming:
- Advies aan sociale partners over e-commerce.
- Opleiding en begeleiding naar knelpuntberoepen, en beloning voor mensen die in knelpuntberoep stappen
- Stappen naar activering ontslagrecht, mensen impulsen geven om op de arbeidsmarkt te blijven
- Betere begeleiding naar andere werkgever
- Flexibele invulling werkweek voor betere work- lifebalance
- Recht op opleidingsdagen
- Vlotter weer aan het werk na ziekte
Plan om langdurig zieken weer naar de arbeidsmarkt te begeleiden:
- Terug naar werk beleid
Daarnaast wordt werken meer lonend gemaakt door de uitbreiding van het systeem van de werkbonus en een verlaging van de bijzondere sociale bijdrage voor de sociale zekerheid. Deze lastenverlaging wordt gecompenseerd door de invoering van een heffing op vliegtuigtickets op een korte afstand, een hervorming van de verminderingen van de bedrijfsvoorheffing en een verdere verhoging van de accijnzen op tabak.
Energie
Deze regering neemt maatregelen om de impact van de stijgende energieprijzen te verkleinen. De uitbreiding van het sociaal tarief naar de begunstigden van de verhoogde tegemoetkoming wordt verlengd met één kwartaal, waarna het systeem zal worden uitgefaseerd. Daarnaast wordt aan de rechthebbenden van het sociaal tarief in 2021 een eenmalige korting van 80 euro op de factuur toegekend.
Bovendien hervormt de regering het federale aandeel op de factuur zodat het federale aandeel niet verder stijgt.
Buiten de begrotingsafspraken in energie heeft de regering ook besloten delen van het consumentenakkoord nog te versterken door ze in wetgeving te zetten en zo de consument nog beter te beschermen. De regering kwam ook tot een charter met de sector om soepelere betalingsfaciliteiten af te spreken en betere informatie rond de kosten en verbruik van energie aan de consument te verschaffen.
Investeringen
In het kader van de herstart en transitie van onze economie wordt een bijkomende investeringsenveloppe van 1 miljard over de komende 3 jaar vrijgemaakt zodat kan worden ingezet op onder meer het vrachtvervoer per trein, het immobiliënpark van de overheid en de verdere digitalisering.
Aangroei staatsschuld afgeremd
Volgens staatssecretaris De Bleeker is het belangrijkste resultaat van deze begrotingsronde dat de aangroei van de staatsschuld is afgeremd. Door de coronacrisis en het structureel tekort dat reeds voor corona bestond dreigde deze namelijk te gaan ontsporen. Even zag het er naar uit dat de staatsschuld een hoogte zou bereiken van 120% van het BBP. In het algemeen wordt aangenomen dat vanaf dat niveau de houdbaarheid van de schuld in het gedrang zou kunnen komen. Dat gevaar wordt door deze begrotingsronde mee afgewend. De staatsschuld wordt teruggedrongen van 113% naar 112,7%.
Toekomst
Volgens De Bleeker komt het erop aan dit ritme vast te houden en ook de volgende jaren een zo hoog mogelijke inspanning te leveren.
Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker: “Dankzij de inspanningen die we vandaag hebben vastgelegd, hebben we een compromis gevonden tussen de budgettaire uitdagingen en een aantal noden in de maatschappij. De hervormingen, in het bijzonder die van de arbeidsmarkt, terug naar werk beleid voor langdurig zieken en de fiscaliteit, zijn noodzakelijk om meer mensen aan het werk te krijgen en onze economie verder te laten bloeien. Het is belangrijk dat we op dit elan verdergaan, want we zijn er nog zeker niet. Het akkoord over de inspanning dat we vandaag op tafel leggen, laat zien dat de voltallige regeringsploeg het belang inziet van een degelijke begroting. Alle collega’s hebben forse engagementen gemaakt. Die zullen we goed opvolgen en de afspraken streng bewaken.”