Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker lanceert op de Internationale Dag van de Consument een campagne rond influencermarketing met een opmerkelijke actie. Die vorm van reclame wint aan belang. 5 influencers plaatsten zondag valse posts op hun Instagram waarin ze promotie maakten voor bedenkelijke producten of diensten. Verschillende overheidsdiensten en organisaties speelden het spel mee. De Bleeker wil met de actie de consument sensibiliseren én de aandacht vestigen op de aanbevelingen die er vandaag bestaan over influencermarketing. Ook wil ze samen met de sector bekijken hoe het kader rond influencermarketing kan verfijnd worden.
De wereld van reclame is in volle verandering. Waar vroeger reclame vooral gemaakt werd op tv, radio of in klassieke folders, winnen sociale media steeds meer aan belang. Naast gesponsorde advertenties op sociale mediaplatformen, wordt er ook steeds meer gebruik gemaakt van influencers om bepaalde diensten of producten aan te prijzen. Soms gebeurt dat tegen betaling, soms in ruil voor bepaalde voordelen of gratis producten of diensten. Het is voor de consument niet altijd duidelijk wanneer het nu gaat over de persoonlijke mening van een sociale media persoonlijkheid of een reclamebericht.
Het is daarom dat de vroegere Raad voor Reclame, nu het Communicatie Centrum, destijds al een aanbeveling opstelde voor influencers. De Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) gaat na of influencers zich aan de aanbevelingen houden. De JEP kan klachten ontvangen en die volgens haar reglement behandelen. Bij inbreuken volgen wel geen sancties.
De JEP noteerde de voorbije jaren de klachten en stelde op basis daarvan een aantal dossiers op.
| Dossiers Sociale Media | Klachten Sociale Media |
2019 | 27 | 30 |
2018 | 21 | 34 |
2017 | 16 | 20 |
Er wordt verwacht dat het belang van influencermarketing alleen maar zal toenemen. Vooral jongeren die steeds moeilijker te bereiken zijn via de klassieke media, vormen een interessante doelgroep voor online marketing. Om die reden werkten staatssecretaris De Bleeker, de FOD Economie, verschillende andere overheidsdiensten en belangenorganisaties samen met 5 influencers een campagne uit. Enerzijds wil de campagne consument-volgers sensibiliseren en oproepen om te melden bij het meldpunt van de economische inspectie bij twijfels of vermoedens van bedrog. Anderzijds wil het andere influencers bekend maken met de bestaande aanbevelingen.
De 5 influencers plaatsten zondag valse berichten op hun Instagram-kanaal waarin ze promotie maakten voor bedenkelijke producten of diensten. Angela Jakaj, actrice in ketnetserie D5R, plaatste een foto van namaak merkproducten. Radiopresentatrice Thalia Tsé promootte een zalf op basis van ivoor. Blind Getrouwd-deelnemer Christophe Ramont maakte dan weer reclame voor een datingssite met nepprofielen. MENT-presentator Dimitri Vantomme prees zogezegd duurzame sigaretten aan, Brussels influencer Siham El Ghayati een valse spaarrekening.
Hierop reageerden verschillende overheidsdiensten zoals NANAC, de Douane, de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en een aantal belangenorganisaties waaronder Test Aankoop, Kom op Tegen Kanker, Febelfin.
Op een persconferentie werd bekend gemaakt dat dit allemaal doorgestoken kaart was door middel van een bekentenisvideo. Die video zal nu ook opduiken op de kanalen van de influencers en de kanalen van de FOD Economie.
Naast bekendheid geven aan het meldpunt van de economische inspectie en de bestaande aanbevelingen van het Communicatie Centrum wil De Bleeker ook met de sector samenzitten om te bekijken hoe het kader verder verfijnd kan worden.
Staatssecretaris De Bleeker: “Influencers maken steeds meer deel van de reclamewereld en zullen in de toekomst ongetwijfeld nog belangrijker worden. Het is in het belang van zowel influencer als consument-volger dat er een duidelijk kader is. Daarom brengen we de bestaande aanbevelingen onder de aandacht en willen we samen met de sector bekijken hoe we ze nog duidelijker kunnen maken.”